Jak czuć się bezpieczniej w internecie i unikać zagrożeń, których wciąż przybywa? Odpowiedzią jest edukacja międzypokoleniowa i przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu. Na taki przekaz postawiła Fundacja Sarigato w swojej kampanii edukacyjnej, sięgając po zróżnicowane działania marketingowe, w tym mechanizm grywalizacji. Projekt został zrealizowany w ramach programu grantowego „Haki na cyberataki”, prowadzonego przez Fundację Santander.
„Haki na cyberataki” to program grantowy Fundacji Santander, który ma na celu zwiększenie świadomości cyberzagrożeń i edukowanie z bezpiecznego zarządzania finansami w sieci. Dzięki przyznanemu grantowi Fundacja Sarigato zrealizowała kampanię edukacyjną pod hasłem: „Zostań Cyber Sigmą, trenuj z Hakersami”.
Od 2016 roku realizujemy projekt Hakersi, który wspiera edukację technologiczną dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych wykluczeniem społeczno-cyfrowym, dlatego uznaliśmy, że udział w konkursie „Haki na cyberataki” będzie świetną okazją do tego, by podzielić się zdobytym know-how i zrealizować kolejną ważną społecznie inicjatywę. Cyberbezpieczeństwo należy obecnie do kluczowych tematów w obszarze edukacji cyfrowej – opowiada Iwona Duda, prezeska Fundacji Sarigato.
Słuchaj „Marketer+” Podcast
Kampania stanowi efekt kilkumiesięcznych przygotowań koncepcyjnych, kreatywnych, graficznych, programistycznych i marketingowych. Jak wyglądały poszczególne etapy od pomysłu aż do realizacji?
Jak mówić o bezpieczeństwie online
Celem kampanii było rozwijanie świadomości społecznej i edukowanie o cyberbezpieczeństwie, ale w połączeniu z misją fundacji i działaniami realizowanymi w projekcie Hakersi. Spójność była w tym wypadku słowem klucz. Zespół pracujący nad założeniami kampanii określił kilka kluczowych filarów, które uwzględniały zgromadzone wcześniej insighty, dane i raporty, a także własne doświadczenia działań w fundacji.
Wykluczenie społeczno-cyfrowe
To zjawisko, którym fundacja zajmuje się od lat, dlatego nie sposób mówić o bezpieczeństwie online bez nawiązania do tego problemu. Osoby pozbawione kompetencji cyfrowych i wiedzy o zagrożeniach są szczególnie narażone na mnożące się niebezpieczeństwa online. Zjawisko wykluczenia ewoluuje i zyskuje nowe oblicze – dotyczy już nie tylko braku dostępu do sprzętu i umiejętności korzystania z internetu, narzędzi cyfrowych czy płatności online, ale też braku zdolności unikania pułapek zastawionych przez cyberprzestępców. Taki rodzaj wykluczenia dotyka głównie tych, którzy potrzebują wsparcia, a nie znajdują go w swoim otoczeniu, na przykład dzieci, młodzież czy seniorów.
Edukacja międzypokoleniowa
Powinna stanowić ona rdzeń zmiany społecznej. Komunikacja międzypokoleniowa odgrywa kluczową rolę, a cyberbezpieczeństwo zaczyna się od dialogu i współpracy. Dlatego tak ważne jest, by wzajemnie się od siebie uczyć – w środowisku rodzinnym, prywatnym, zawodowym. Nieumiejętność rozpoznawania zagrożeń sprawia, że zarówno dzieci, jak i ich opiekunowie są narażeni na różne formy oszust internetowych. Z obserwacji fundacji wynika, że dzieci często nie mają odpowiedniego wsparcia w zakresie edukacji dotyczącej bezpiecznego korzystania z internetu czy szeroko rozumianej technologii. Ich opiekunowie, rodzice i dziadkowie często nie mają wystarczającej wiedzy, na przykład na temat bezpiecznych płatności online, co sprawia, że nie są w stanie skutecznie wprowadzić młodsze pokolenia w świat cyfrowych finansów.
Połączenie zabawy z nowoczesnymi formami nauki
W ramach projektu Hakersi odbywają się zajęcia, warsztaty czy kursy z technologii, podczas których duży nacisk kładzie się na angażującą formę nauki, np. programowanie blogowe w Minecraft Education, grywalizacja, robienie doświadczeń, rozwijanie badawczej postawy itd. Takie metody przynoszą dzieciom i młodzieży dużo frajdy i zwiększają skuteczność nauki. Dlatego również pod kątem kampanii o cyberbezpieczeństwie zdecydowano o zastosowaniu nowoczesnych narzędzi i wykorzystaniu mechanizmu grywalizacji.
Rola treningów
Obecnie dużo mówi się o dobrostanie psychicznym, budowaniu odporności psychicznej, ale też ogromnym znaczeniu aktywności fizycznej i wpływie ruchu na samopoczucie. Tak jak dbamy o odporność zdrowotną, fizyczną, psychiczną, tak samo ważne jest, by troszczyć się o nasz dobrostan w kontekście używania technologii. Podobnie jak w przypadku innych treningów, tutaj także potrzebne są ćwiczenia, uważność i regularność. To pozwala wzmacniać świadomość, poprawia orientację w przestrzeni online, zwiększa czujność, buduje większe poczucie bezpieczeństwa.
Powyższe założenia i przygotowana Big Idea zaprowadziły zespół do burzy mózgów i ukucia hasła nawiązującego do młodzieżowego słowa roku: „Zostań Cyber Sigmą, trenuj z Hakersami”. Cyber Sigma to ktoś w rodzaju brand hero kampanii. Cieszy się szacunkiem, inspiruje i wspiera innych oraz dzieli się wiedzą oraz umiejętnościami w swoim otoczeniu. Cyber Sigmą może zostać każdy, niezależnie od wieku.
Przygotowania do startu kampanii
W projekt zaangażowany był niewielki, kilkuosobowy zespół fundacji, a role zostały dopasowane do kompetencji poszczególnych osób, odpowiadających m.in. za zarządzanie projektowe, prace graficzne, digital marketing, public relations, content marketing. Korzystając z programu Asana, zespół stworzył szczegółowy harmonogram, dzielił się zadaniami, a następnie prowadził działania strategicznie i operacyjne oraz monitorował postępy w projekcie.
Ustanowione KPI dotyczyły przede wszystkim ruchu na stronie hakersi.pl, z podstroną dotyczącą kampanii. Zależało nam, by jak najwięcej osób na nią trafiło, by zagrać w zaimplementowaną na stronie grę-quiz o cyberbezpieczeństwie. To właśnie ta gra stanowiła główną oś kampanii. Dzięki temu realizowaliśmy założenia edukacyjne, ale jednocześnie budowaliśmy wizerunek naszej marki, a każda osoba, która znalazła się na naszej stronie, by rozwiązać quiz, jednocześnie miała też możliwość zapoznać się z naszymi działaniami i wesprzeć projekt Hakersi – opowiada Iwona Duda.
Jak wyglądała realizacja projektu?
Na przygotowania i realizację projektu złożyły się różne aktywności:
- przygotowania strategiczne,
- koncept kreatywny – wpisujący się w założenia programu grantowego, a jednocześnie spójny z misją fundacji i atrakcyjny marketingowo,
- określenie grupy docelowej kampanii – persony w różnym wieku, zarówno młode osoby, jak i dojrzali użytkownicy internetu,
- prace merytoryczne nad zadaniami edukacyjnymi składającymi się na grę online,dotyczącą cyberbezpieczeństwa – wielogodzinne ustalenia i konsultacje wewnątrz zespołu dotyczące zakresu, rodzaju i zaawansowania poszczególnych zadań quizowych,
- prace graficzne i programistyczne związane z przygotowaniem strony kampanii i gry – wykorzystane w tym procesie narzędzia to: HTML, CSS, JavaScript, Photoshop, Illustrator, FigJam,
- uruchomienie mechanizmu „donate” na stronie kampanii, by umożliwić finansowe wspieranie Hakersów – grywalizacja została połączona z pomaganiem,
- copywriting i opracowanie contentu na stronę kampanii,
- liczne testy użyteczności strony i prawidłowości działania gry na stronie kampanii,
- przygotowanie kreacji wizualnych – nawiązujących do brand hero Cyber Sigma, utrzymanych w kolorystyce charakterystycznej dla projektu Hakersi,
- zaplanowanie i realizacja działań e-mail marketingowych, reklamowych, social mediowych i media relations.
W komunikacji marketingowej wykorzystano różne kanały. Przygotowano kampanię display, która dotarła do ponad miliona zróżnicowanych grup użytkowników, przekładając się na liczbę graczy. Informacje i artykuły o kampanii pojawiły się w prasie regionalnej i w serwisach internetowych (łącznie ok. 25 publikacji). Newsami o grze dzielili się ze swoimi społecznościami także eksperci i influencerzy: Sylwia Ryń – trenerka kompetencji cyfrowych, Uczmnie.pl czy Tech-Mate. Zrealizowane zostały też działania content marketingowe w owned i shared media, takie jak wpisy blogowe, komunikacja na Facebooku, Instagramie i Linkedinie. Ważnym elementem działań marketingowych były też mailingi wysyłane do bazy mailingowej fundacji oraz mailingi promocyjne przekazane do realizacji przez agencję reklamową.
Haki na trudności, czyli wnioski na przyszłość
Projekt – choć niósł ze sobą wartościowe przesłanie i misję edukacyjną, a także przyciągał atrakcyjnością wizualną – okazał się wymagający pod kilkoma względami. Zespół fundacji już teraz widzi wyraźnie, które kwestie przy realizacji tego typu działań warto nieco inaczej zaopiekować w przyszłości.
1. Dopasowanie koncepcji gry do różnego poziomu wiedzy odbiorców
W następnej odsłonie tego typu kampanii warto zadbać o więcej elementów edukacyjnych i wskazówek, które będą pomocne dla osób zupełnie niemających wiedzy o bezpieczeństwie online. Istotne jest też, by ilość merytorycznych treści nie przytłoczyła samej kreacji i nie wpłynęła negatywnie na dynamikę gry.
2. Przełożenie pomysłów edukacyjnych na warstwę graficzną i wdrożenie interaktywnej formy
Połączenie merytoryki z wizualną stroną tego przedsięwzięcia wymagało wielu godzin analiz, testowania i wdrażania usprawnień. Finalnie gra stanowi quiz, który pozwala na wstępne rozeznanie w poziomie swojej wiedzy o cyberbezpieczeństwie i oferuje przydatne ćwiczenia, które mogą być punktem wyjścia do dalszej edukacji i rozwinięcia poszczególnych wątków, np. podczas rozmów w domu, lekcji w szkole czy warsztatów prowadzonych przez edukatorów.
3. Prosty język w połączeniu z branżową tematyką
Jednym z wyzwań jest także uchwycenie kompromisu między krótkimi i czytelnymi instrukcjami a wystarczająco jasno sformułowanym zadaniem dotyczącym cyberbezpieczeństwa.
4. Starannie dobrane komunikaty do zróżnicowanej grupy docelowej
Finalnie w kampanii postawiono na język młodzieżowy, z kreacjami dopasowanymi do dzieci i młodzieży. Jednocześnie adresowane były one do osób dorosłych, np. opiekunów, rodziców, którzy kampanią i grą mogliby zainteresować również swoje otoczenie, rodzinę, najbliższych. W przyszłości warto zadbać o bardziej zróżnicowane komunikaty, dokładniej dopasowane do poszczególnych person.
5. Większe zaangażowanie influencerów
Warto zaprosić do współpracy twórców internetowych i ekspertów związanych z dziedziną, której dotyczy planowana kampania. Ambasador posiadający wiedzę w wąskim obszarze potrafi być świetnym, wiarygodnym wsparciem zarówno pod względem merytorycznym, jak i marketingowym oraz komunikacyjnym. Jest to szczególnie ważne w kampanii, która ma na celu budowanie świadomości i edukację na wybrany temat.
