Leniwy umysł. Dlaczego warto ciągle weryfikować swoje poglądy i decyzje

W szybko zmieniającym się świecie liczy się elastyczne myślenie, zdolność do analizy przyjętych założeń i pozbywanie się nieaktualnych informacji. Dlatego warto przemyśleć to, co już wiemy, i przeczytać, co ma do powiedzenia na ten temat Artur Grant, profesor Wharton School, autor podcastu WorkLife oraz gwiazda konferencji TED.

W swojej nowej książce pt. Leniwy umysł Adam Grant zajął się ważną sztuką weryfikacji własnego zdania i pokazuje, dlaczego należy czerpać radość z faktu wykrycia błędu we własnym myśleniu. Bo warto czasem zastanowić się jeszcze raz. Dzięki temu można znaleźć nowe rozwiązania starych problemów, a być może także dzięki starym rozwiązaniom uporać się z nowymi problemami. Książkę polecają m.in. Brené Brown i Daniel Kahneman.

W codziennym życiu większość z nas przedkłada pewność swoich przekonań nad dyskomfort wątpliwości. Chętniej wsłuchujemy się w te opinie, które poprawiają nam samopoczucie, niż w te, które zmuszają nas do zastanowienia się. Spór postrzegamy jako zagrożenie dla naszego ego, nie zaś jako szansę zdobycia nowej wiedzy. Zamiast możliwie często rozmawiać z tymi, którzy rzucają nam wyzwania intelektualne, otaczamy się ludźmi, którzy zgadzają się z naszymi wnioskami. W rezultacie nasze przekonania są słabe. Bo inteligencja nie tylko nie jest lekiem na całe zło, ale też bywa wręcz klątwą. Ludzie wprawni w sztuce myślenia mają często kłopot z weryfikacją swoich poglądów. Im ktoś jest bardziej błyskotliwy, tym większe może mieć trudności z dostrzeżeniem własnych ograniczeń. Tymczasem w szybko zmieniającym się świecie bardziej liczą się inne umiejętności poznawcze, a przede wszystkim zdolność do krytycznej analizy przyjętych założeń oraz pozbywania się nieaktualnych informacji. Czy zatem otwartość umysłu to umiejętność, którą można posiąść?

Słuchaj „Marketer+” Podcast

Adam Grant twierdzi, że tak i pokazuje, jak można kształtować naszą elastyczność intelektualną. Grant jest profesorem w Wharton School, autorem bestsellera Buntownicy i podcastu WorkLife oraz gwiazdą konferencji TED, którego wystąpienia obejrzało ponad 25 mln odbiorców. W swojej nowej książce pt. Leniwy umysł wziął na warsztat niezwykle trudną sztukę weryfikacji własnego zdania i refleksji nad słusznością wyznawanych poglądów. Podpowiada, jak czerpać radość z faktu wykrycia błędu we własnym myśleniu, jak podczas rozgorączkowanej debaty wydobyć na powierzchnię największe niuanse i jak tworzyć szkoły czy miejsca pracy nastawione na naukę i rozwój przez całe życie. Czytając jego książkę, dowiemy się m.in., dlaczego wybiegającym myślami w przyszłość przedsiębiorcom zdarza się ugrzęznąć w przeszłości; dlaczego noblista cieszy się, że się pomylił; co robi międzynarodowy mistrz sztuki dyskutowania, aby przeforsować swoje argumenty; jak oscarowy reżyser prowadzi produktywne kłótnie, a także jak zbudować w firmie kulturę uczenia się i gotowość do weryfikacji nawet najlepiej nakreślonych planów. Bo warto czasem zastanowić się jeszcze raz. Dzięki temu można znaleźć nowe rozwiązania starych problemów, a być może także dzięki starym rozwiązaniom uporać się z nowymi problemami.

***

Książka Adama Granta pomaga zinternalizować sobie wszystko, co większość z nas już instynktownie wie. To zaproszenie do wyzbycia się poglądów, które nam już nie służą. To zachęta do tego, aby uwolnić się od nieracjonalnego przywiązania do stałości, a na pierwszy plan wydobyć elastyczność myślenia, ciekawość i pokorę. Być może wiedza to potęga, ale mądrość zdobywa się wtedy, gdy się wie, czego się nie wie. A trudno sobie wyobrazić właściwszy moment na weryfikację przyjętych założeń. Pandemia koronawirusa udowodniła, że wielu liderów na całym świecie ma z tym problem, ale także że nasza indywidualna elastyczność myślowa została wystawiona na nie lada próbę. Rzeczywistość wymusiła na nas weryfikację wielu dotąd oczywistych dla nas założeń: że bezpiecznie można udać się do szpitala, do restauracji albo z wizytą do rodziców czy dziadków; że większość z nas nigdy nie będzie pracować zdalnie ani uczyć dzieci w domu; że papier toaletowy i mydło do rąk będą zawsze dostępne w miarę potrzeb. Najwyższy zatem czas, by usprawnić proces analizy przyjętych założeń i eliminacji błędnych decyzji, a dokonamy tego dzięki przekrojowym danym, realnym studiom przypadków i opiniom najwybitniejszych światowych ekspertów w tym temacie, które znajdziemy w książce Leniwy umysł.

***

To jest to! To jest książka, jakiej nam dziś potrzeba. Tak – żeby się czegoś nauczyć, trzeba się skupić. Jeszcze większy wysiłek trzeba jednak podjąć, żeby się czegoś oduczyć i nauczyć na nowo. Do tego trzeba wyrzec się wygody i wykazać się odwagą. Leniwy umysł to książka, w której Adam Grant wplata wiedzę naukową w kanwę opowieści. W ten sposób chce nam pomóc podtrzymać kondycję intelektualną i emocjonalną, abyśmy nie zatracili ciekawości wobec świata i byli w stanie aktywnie go zmieniać. Jeszcze nigdy dotąd z taką radością nie myślałam o tym, czego nie wiem.

Brené Brown, Ph.D., autorka bestsellera Odwaga w przywództwie

Adam Grant w przekonujący sposób wyjaśnia, że jeśli tylko zdołamy z pokorą i dociekliwością przyjrzeć się własnym przekonaniom, to zawsze będziemy w stanie wymyślić siebie na nowo. Czytając Leniwy umysł, dowiedziałem się, co robią ludzie dokonujący wielkich rzeczy w sferze teorii i praktyki, aby pomimo ogromu wiedzy i doświadczenia na zawsze pozostać uczniami w szkole życia.

Night Shyamalan, reżyser filmów The Sixth Sense oraz Split

Adam Grant uważa, że zachowywanie otwartego umysłu to umiejętność, którą można posiąść. Nikt nie potrafiłby nauczyć tej niesamowicie cennej umiejętności lepiej niż autor tej wciągającej i błyskotliwej książki. Niesamowite spostrzeżenia w niej zawarte z pewnością skłonią czytelników do weryfikacji wielu swoich poglądów i ponownego przemyślenia najważniejszych decyzji.

Daniel Kahneman, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, autor książki Pułapki myślenia

W świecie agresywnej pewności najnowsza książka Adama Granta wyróżnia się orzeźwiającym przyzwoleniem na pokorną otwartość umysłu. Leniwy umysł to zbiór mocnych argumentów przemawiających za tym, żeby przemyśleć to, co już wiemy. To nie tylko potencjalnie przydatna lekcja. To może być lekcja nieodzowna!

„Financial Times”

***

Adam Grant zajmuje się psychologią organizacji w Wharton School, gdzie od siedmiu lat plasuje się na czele rankingu najlepszych wykładowców. Jego książki sprzedają się w milionach egzemplarzy, jego wystąpienia z konferencji TED zostały odtworzone już ponad 25 milionów razy, a jego podcast WorkLife with Adam Grant bije rekordy frekwencyjne. Jego pionierskie badania inspirują ludzi do weryfikacji zupełnie podstawowych założeń na temat motywacji, szczodrości i kreatywności.

Uważany jest za jednego z najważniejszych teoretyków zarządzania, znalazł się na liście 40 under 40 prowadzonej przez „Fortune”. American Psychological Association oraz National Science Foundation uhonorowały go nagrodami za dokonania naukowe. Grant ukończył studia licencjackie na Harvard University, a doktorat robił na University of Michigan. Startował w amerykańskich igrzyskach olimpijskich dla młodzieży w skokach do wody z trampoliny.